شمال نیوز: در پروسه سبززدایی مرکبات از دمای بالا و گاز اتیلن بیشتری استفاده می شود که این مساله موجب ماندگاری کمتر و تغییر طعم میوه شده و در نتیجه مصرف کننده از خرید خودداری می نماید .
شمال نیوز: فصل باغ های پاییز است. فصلی که درختان از خواب بیدار می شوند و روی سرشاخه ها ، برکت می نشیند .
فصل بادهایی که میان میوه های سرخ و نارنجی شمال می پیچد و دنیا را از عطر سرما و طعم آبدارشان پر می سازد . فصل چیدن محصول از لابه لای برگ های سبز باغ هاست . روزهای رفتن به دل قصه هایی که یک تکه ابر و هزاران درخت لیمو و نارنگی و پرتقال دارد .
دوباره هوای معطر روستا و لبخند آفتابی که صورت زمین را گرم تر می کند ، پیداست . لبخند پاییزی که دست در دست باغ های پیر پرمیوه از راه می رسد و جان را روبراه تر می سازد .
فصل درخشان شمال است . زنبیل ها از لیموشیرین و نارنگی پر می شوند و نردبان های چوبی روی تن درختان بالا می روند . فصل باغداران زحمتکشی ست که دست هایشان همیشه زمخت وخسته و پینه بسته است .
آبان ماه مهربان آمده است ... روزهای پرسوزی که زمین ، صدای پای باغها را می شنود ، صدای شعف انبوه دستانی را که هر لحظه ، زیبایی می چینند .
میوه ها از راه می رسند ، شمال زیباتر می شود ، آفتاب ، لابه لای لحظه های باغ می تابد و درختان، شادمانه میوه های رنگی شان را تعارف نگاه رهگذران می کنند .
فصل دلپذیر و ثروتمند رنگ هاست . پاییز است و انگار شمال در رویای زیبای باغ ها ، کاملا غوطه ور شده است ، در سرزمین نقاشی که هرسال پاییزش را ، وصف ناشدنی تر می کشد .
انگار از هرخانه ایی ، بوی کاسه های لیمو و پرتقال می آید ، بوی دست هایی که نارنگی ، پوست کرده اند .
انگار مداد رنگی های لیمویی و نارنجی ، در روستا به راه افتاده ند و درختان را زیباتر و دنیا را آرام تر نقاشی کرده اند .
انگار باغ های خیس پاییز دوباره از دوردست های نزدیک آمده اند .
باغداران از برداشت زودهنگام خودداری کنند
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی مازندران به خبرنگارما می گوید : استان مازندران با تولید 2 میلیون و 200 هزار تن مرکبات توسط 180 هزار بهره بردار در 110 هزار هکتار از باغات ، مقام نخست کشور را داراست .
محمد تقی شکوهی با بیان اینکه از این میزان محصول تولید شده ، یک میلیون یکصدهزار تن پرتقال تامسون و 500 هزارتن نارنگی می باشد ، می افزاید : درآمد حاصل از یک هکتار باغ اقتصادی می تواند معیشت حداقل دو خانواده را تامین کند .
وی با اشاره به اینکه زمانی برداشت مرکبات شروع می شود که قند (بریکس) میوه به 5/5 تا 6 برسد ، یاداور می شود : در برخی مواقع بدلایل مختلف همچون شرایط آب و هوایی ، اختلاف درجه روز و شب و دیگر عوامل محیطی ، رنگ میوه زودتر و یا دیرتر زرد می شود که در این راستا می توانیم با استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته و بکارگیری لوازم و مواد استاندارد ، میوه را سبززدایی نماییم.
مدیر باغبانی جهادکشاورزی مازندران ادامه می دهد : متاسفانه برخی از افراد زودتر از زمان رسیدن میوه و تکمیل شدن قند آن ، اقدام به برداشت و سبززدایی می نمایند که این امر بر ذائقه مصرف کننده اثر سوء گذاشته و باعث افت قیمت محصول می گردد .
شکوهی به باغدارن توصیه می نماید : با انجام عملیات " به باغی " و رعایت دستورالعمل های بهداشت باغ ، تنظیم و استمرار تغذیه از موادغذایی و استفاده از کودهای مغذی و کلسیم دار بتوانند زمان ماندگاری میوه در انبار را افزایش و از افت میوه و ضایعات در انبار ها و سردخانه ها جلوگیری نمایند .
وی با اشاره به اینکه استفاده از روش های نوین " کودآبیاری" موجب افزایش عملکرد و پایداری در تولید می گردد، تاکید می کند : باغداران از ارقام جدید که میوه پیش رس تولید می شود ، استفاده نمایند تا زمان عرضه میوه طولانی تر شده و بتوانیم زمینه های صادرات را فراهم کنیم .
مدیر باغبانی جهادکشاورزی مازندران ادامه می دهد : هم اکنون باغاتی در مازندران وجود دارند که با استفاده از ارقام جدید در یک باغ 3 ساله شاهد تولید 25 تن مرکبات می باشیم که در این راستا باید روند کاشت واریته ها و ارقام جدید ، شتاب بیشتری بگیرد .
شکوهی از دولت خواست در زمان تولید مرکبات ، یارانه حمل و نقل به این محصول تعلق بگیرد تا مرکبات با قیمت مناسب تری در سایر استاهای کشور عرضه گردد .
سبززدایی مرکبات باید استانداردسازی شود
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار ما می گوید : یکی از مشکلاتی که در فصل مرکبات با آن مواجه هستیم برداشت زودهنگام و سبززدایی نادرست مرکبات می باشد .
محمدرضا شعبانی با اشاره به اینکه عدم آگاهی و اطلاع رسانی نادرست از نحوه سبززدایی موجب خسارت به باغداران می گردد ، می افزاید : در پروسه سبززدایی مرکبات از دمای بالا و گاز اتیلن بیشتری استفاده می شود که این مساله موجب ماندگاری کمتر و تغییر طعم میوه شده و در نتیجه مصرف کننده از خرید خودداری می نماید .
وی با بیان اینکه برخی مرکبات را قبل از کامل شدن قند میوه چیده ، سبززدایی و روانه بازار می کنند ، یاداور می شود : میوه زودچیده شده ، ترش مزه و نارس بوده و به ذائقه مصرف کننده خوشایند نیست و در نتیجه این تصور در ذهن مصرف کننده ایجاد می شود که کیفیت میوه سالجاری پایین آمده است .
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران آموزش و بالا بردن سطح آگاهی سورتینگ داران در رابطه با نحوه صحیح سبززدایی را مهم می خواند و تاکید می کند : مراکز تحقیقاتی باید با ارائه واریته های جدید مرکبات زمان برداشت محصول را طولانی تر کنند .
شعبانی با اشاره به اینکه هم اکنون مجبوریم یک میلیون تن پرتقال را در مدت کوتاه یک ماهه برداشت کنیم ، می افزاید : با کشت گونه های جدید مرکبات باید زمان برداشت محصول به 4 ماه افزایش یابد تا در نتیجه قیمت محصول تثبیت گردد.
وی با بیان اینکه گاز اتیلن که برای سبززدایی مرکبات استفاده می شود ضرری ندارد ، ادامه می دهد: میوه برای رسیدن و رنگی شدن نیاز به گاز اتیلن دارد که در سبززدایی این گاز با مقداری افزایش در اختیار میوه قرار می گیرد واگر بصورت علمی و فنی اجرا نگردد برای مصرف کننده ضرری ندارد و تنها طعم میوه را تغییر می دهد .
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه دستورالعمل مشخصی دررابطه با شرایط سبززدایی وجود ندارد ، می گوید : برای سبززدایی مرکبات باید با تشکیل کمیته ایی فنی متشکل از جهادکشاورزی ، علوم پزشکی و سازمان صنعت ، معدن و تجارت ، آیین نامه معینی با شرایط علمی ایجاد و به همراه آموزش در اختیار سورتینگ داران قرار گیرد .
شعبانی به باغداران توصیه نمود : از برداشت زودهنگام مرکبات خودداری کنند و با توجه به توصیه های کارشناسان ، برداشت محصول را در زمان مناسب خودش انجام دهند .
وی در رابطه با کنترل آفات در باغات مرکبات می گوید : کنترل آفات تاجایی که خسارت زا نباشد باید صورت بگیرد و نباید آفات را از بین ببریم چراکه این آفات نیاز محیط زیست بوده و حضور آنان نشانه سلامت محیط می باشد .
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران با اشاره به اینکه بعلت وضعیت آب و هوایی زمینه رشد قارچ ها و آفت ها در استانهای شمالی بیشتر از سایر استانهاست ، می افزاید : با توجه به افزایش سطح علمی و آگاهی باغداران ، استفاده از نهاده های کشاورزی و سموم در سالجاری کاهش یافت و امیدواریم این روند کاهشی در سالهای آینده ادامه یابد .
شعبانی با بیان اینکه امروزه درخواست مشتریان به سمت محصولات سالم و ارگانیک سوق پیدا کرده است ، تاکید می کند : باغداران باید با کنترل آفات با روش های بیولوژیک به سمت تولید سالم بروند تا در نتیجه سلامتی جامعه حفظ گردد.
وی به باغداران توصیه می کند : با استفاده از مشاوره های کلینیک های گیاهپزشکی در مصرف سموم شیمیایی دقت نموده تا با کاهش مصرف سموم ، هزینه های تولید را کاهش دهند .
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه آفت مگس مدیترانه ایی در چند نقطه از استان مشاهده شده ولی به حد خسارت نرسیده است ، از باغداران خواست اصول باغداری و بهداشت باغی را رعایت کنند تا شاهد خسارت به باغات نباشیم .
استفاده از ارقام نوین و طولانی تر نمودن زمان تولید
همچنین رئیس موسسه تحقیقات مرکبات کشور در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه در حال حاضر ایران با تولید 4 میلیون و 200 هزار تن مرکبات رتبه هفتم دنیا را از آن خود نموده است، می گوید : استان مازندران نیز با بیش از نیمی از تولید کشور، رتبه نخست تولید را داراست .
دکتر مرتضی گل محمدی می افزاید : موسسه تحقیقات مرکبات کشور در بخش های تحقیقاتی شامل اصلاح و تهیه نهال و بذر ، شناخت آفات و علف های هرز و مدیریت آنها ، آب و خاک ، فنی و مهندسی و مسائل پیش از برداشت با دارا بودن 3 ایستگاه تحقیقاتی فعال می باشد .
وی با اشاره به اینکه هم اکنون 100 طرح تحقیقاتی در دست اجراست ، یاداور می شود : موسسه تحقیقات مرکبات کشور بر اساس توانمندی و وظایف قانونی ، ارقام و پایه های جدیدی را به عرصه باغداری مرکبات معرفی نموده است .
رئیس موسسه تحقیقات مرکبات کشور با بیان اینکه ارقام جدید پس از بررسی مراحل سلامت و سازگاری با مناطق مرکبات خیز ، معرفی می شوند ، می گوید : در سال 90 تعداد 4 رقم نارنگی جدید به بهره برداران معرفی گردید که از بین آنان می توان به رقم نارنگی دیررس " یاشار" اشاره نمود که پس از 20 سال تلاش محققان ایرانی معرفی گردید و این رقم علاوه بر خصوصیات بالای کیفی از نظر کمی نیز نسبت به سایر ارقام مشابه دارای عملکرد بالاتری می باشد .
دکتر گل محمدی ادامه می دهد : موسسه تحقیقات مرکبات مانند سایر واحدهای تحقیقاتی پیشرو دنیا علاوه بر ارقامی که از طریق دورگ گیری های سنتی تولید می کند ، واردات ارقام مطلوب را از کشورهای پیشرو دنبال نموده که در این راستا می توان به ارقام نارنگی پیش رس : اکیتسو " و بعضی از پرتقال های زودرس مانند " ناولینا " و " نیوهال" اشاره کرد .
وی با بیان اینکه پروسه واردات ارقام جدید براساس ارتباطات علمی بین موسسه و واحدهای تحقیقاتی صورت می گیرد ، می افزاید : ورود و معرفی هرگونه ارقام تجاری با تاکید بر سلامت در مبادی ورودی و سپس انجام سازگاری ، در واحدهای تحقیقاتی صورت می پذیرد .
رئیس موسسه تحقیقات مرکبات کشور تاکید می کند : بمنظور جلوگیری از ورود هرگونه عامل بیماری زا خارجی ، ارقام وارداتی ابتدا باید برنامه سالم سازی را طی و پس از سازگاری معرفی گردند .
دکتر گل محمدی اضافه می کند : بر اساس برنامه تحقیقاتی موسسه ، محصول ارقامی که تاکنون معرفی شدند از اواخر شهریور لغایت اوایل اردیبهشت ماه قابل برداشت هستند که طیف وسیعی از ارقام مرکبات در شمال و جنوب کشور را دربر می گیرد .
وی با بیان اینکه برای مصرف مرکبات بصورت تازه خوری ، باید میوه از نظر فیزیولوژی رسیده باشد، یاداور می شود : برای میوه هایی که میزان قند و اسید آن به حد استاندارد باشد ، می توانیم از ترکیبات مجاز برای سبززدایی استفاده نماییم .
رئیس موسسه تحقیقات مرکبات کشور با ذکر این نکته که در سطح وسیعی از دنیا از گاز اتیلن و یا اتیلن مایع برای سبززدایی استفاده می شود ، ادامه می دهد : از این ماده با غلظت های مشخصی جهت سبززدایی استفاده می شود و درصورتی که از غلظت های زیاد جهت سبززدایی استفاده گردد، ممکن است عمر انبارمانی میوه بسیار کاهش یابد .
دکتر گل محمدی با بیان اینکه گاز اتیلن تاثیر سویی بر سلامت انسان ندارد ، تاکید می کند : به هیچ عنوان استفاده از مواد شیمیایی برای سبززدایی مرکبات توصیه نمی شود .
وی با اشاره به اینکه باید با استانداردسازی انبارهای معمولی ، مدت انبارداری مرکبات را افزایش داد ، می گوید : یکی از فاکتورهایی که در افزایش درآمد باغدارن تاثیر بسزایی دارد ، انبارمانی مرکبات است چراکه میوه برداشت شده بصورت تدریجی و با قیمت مناسب روانه بازار خواهد شد .
گزارش : حسین احمدی - رقیه توسلی
